Evde
cilalı parke üzerinde çorapla yürürken düşme olasılığınız, halıya oranla çokdaha
fazladır. Çünkü halı ile ayağımız arasında, cilalı parkeye nazaran daha çok sürtünme
ve daha fazla temas vardır. Buzlu bir yüzeyin üzerinde ayağımızın
kaymasını
benzer bir sebebe ayandırabiliriz, ancak buz pateni yapanlar pütürlü buz
yüzeyinde, düz bir buz yüzeyinden çok daha fazla bir hızla kayarlar.
Buz,
sanıldığı gibi, düzgün bir yüzey olduğu için kaygan değildir. Olay, buz pateninin
çok küçük yüzeyinin buza basınç yapması dolayısıyla o noktadaki buzun
erimesi ve oluşan bu ince su tabakası üzerinde patenin hareket etmesidir.
İnsan
ayağının boyunun ortalama 25 santimetre, eninin ise 10 santimetre olduğunu kabul edelim. Ortalama insan ağırlığı olan 75 kg., iki ayakla 500 santimetrekare
yere bastığında, her santimetrekareye 0,15 kg. ağırlık biner. Topuklu
ayakkabı giyen kadınlarda yere basılan alan o kadar küçülür ve basınç o kadar
artar ki, kadınların topuklu ayakkabı izi sıcak asfaltta kalır, hatta bu basınç
nerede ise filinki ile aynıdır.
Ucu
neredeyse bıçak gibi olan patenlerin buza değen alanı o kadar küçüktür ki, erime
ısısını l derece azaltmak için 130 kg/cm2 gereken buz yüzeyini derhal eritir.
Buz
pütürlü olunca, paten sadece buzun pütürünün çıkıntılarına basar, böylece temas
yüzeyi iyice küçülür ve basınç artar ve buz daha kolay eriyerek, paten buz ile
arasında oluşan ince su tabakası üzerinde rahatça kayar.
Bu
arada buzun bir başka şaşırtıcı özelliğine de değinmeden geçemeyeceğiz. Dişimiz
ağrıdığında elimizin üzerine konulan buz bu diş ağrısının azalmasına yardımcı
olur.
Vücudumuzun
herhangi bir yerinde bir ağrı oluştuğunda, uyarıcı sinirler buradan
orta beyine ağrı sinyalleri gönderirler.
Bu
sayede beyin tarafından uyarılarak vücudun doğal ağrı kesicileri olan 'endorfin'
ve 'enkefolin' salgılanır.
Bu
salgıların kaynağa gidebilmesi için sinir sisteminin diğer bölümlerine, ağrı algılarının
geçtiği diğer kapıları 'kapat' sinyali gönderilir. El üzerinden gelen ağrı sinyallerinden
dolayı salgılanan doğal ağrı kesiciler sonucu yüz sinirlerinden gelen
ağrı kapıları beyinde kapanmaktadır.
Diş
ağrılarında vücudun başka bir yerinde değil de el üstüne buz konulmasının nedeni
bu olup, bu noktaya akapuntur uygulanmasıyla da benzer sonuca ulaşılmaktadır.
Baş parmakla işaret parmağı arasındaki bu noktaya HO-KU noktası
denilmektedir.
0 yorum:
Yorum Gönder