İnsanların
çoğunun niçin, daha çok sağ ellerini kullandıkları henüz bilinmiyor. Eğer
dünya nüfusunun yarısı solak olsaydı veya dünyada hiç solak bulunmasaydı,
bu durum tabiatın kurallarına daha 'uygun olabilirdi, ancak tek yumurta
ikizlerinin bile yüzde onunun farklı ellerini kullanmaları şaşırtıcıdır. Bu
durumun genetik olmadığı, kalıtımla bir ilgisinin bulunmadığı da kesin. Bebeklerin rahimdeki pozisyonlarıyla ilgili teoriler var ama kanıtlanmış değil.
İnsanın
dışında hiçbir yaratık, bir elini veya ayağını diğerine göre öncelikli kullanmaz.
Dünyada tarih boyunca, kültür ve ırk farkı olmaksızın insanlar arasında
sağ elini kullananlar hep çoğunlukta olmuşlardır. Bilim insanları yıllardır
bunun nedenini arayıp durmaktadır.
Bilindiği
gibi, beynimizin her iki yarısı değişik yetenekleri kontrol eder. Önceleri beynimizin
sol yarısının konuşma yeteneğimize kumanda ettiği bilindiğinden, yazmamıza
da kumanda ettiği, bütün önemli kumandaları bu tarafın üstlendiği sanılıyordu.
Ama sonraları beynimizin sağ yarısının da idrak, yargılama, hafıza
gibi çok önemli işlevlere kumanda ettiği, beynin her iki yarısının da bir birinden
üstün olmadığı ve her iki tarafın da eşit değerde görevler üstlendiği görüldü.
Solakların
oranı hakkında çeşitli görüşler var. Genel görüş bunun 1/9 oranında olduğu
şeklindedir. Her azınlığın başına geldiği gibi solaklar toplumda bazı zorluklarla
karşılaşmışlar, hatta tarihin karanlık çağlarında şeytanla bile özdeştirilmişlerdir.
Günümüzde bile solak doğan çocuklar, aileleri tarafından sağ elleri
ile yazmaya zorlanmaktadırlar.
Sağ
ellerini kullananlar için hayat daha kolaydır. Onlar daha iyi organize olmuşlar, acımasız bir üstünlük kurmuşlar, dünyada her şeyi kendilerine göre ayarlamışlardır.
Arabaların vitesleri, silahlarda boş kovanların fırlayış yönü, hatta
tuvaletteki muslukların yeri bile hep sağ ellilere göre tasarlanmıştır.
İngilizce'de
sol anlamındaki 'left' kelimesi, zayıf ve kullanışsız anlamında eski İngilizce'de
kullanılan 'lyft' kelimesinden türetilmiştir. Sağ anlamındaki 'right' ise
haklılık ve doğruluk anlamında da kullanılır. Türkçe'de de öyle değil mi? Sağ hem
canlı ve hayatta anlamında kullanılır, hem de sağlıklı, sağlam gibi sıfatların kökünü
oluşturur, solun ise soluk gibi bir sıfatın kökünü oluşturma dışında sadece bir nota ile isim
benzerliği vardır.
Hatta bu solak olma durumu bazı ev kedilerinde de görülebilir. Telegraph gazetesinin haberine göre, psikologlar özellikle dişi kedilerin daha çok sağ patilerini kullanmayı tercih ettiklerini, erkeklerinse zor işler karşısında sol patilerini kullanma eğilimi gösterdiklerini keşfetti.
Belfast kentindeki Queen’s üniversitesinden doktor Deborah Wells ve Sarah Millsopp bu araştırmaları için 42 ev kedisini inceledi. Her ne kadar bu hayvanlar basit görevler karşısında her iki patilerini kullanabilseler de daha karmaşık durumlarda sağ ya da sol patileri arasında tercih yaptıkları görüldü.
Araştırma çerçevesinde yapılan deneylerden birinde küçük bir kavanozdaki balığı yakalamaları istenen 21 dişi kedinin tümü bu iş için sağ, 20 erkekse sol patisini kullandı. Ancak erkeklerden biri iki patisini kullanmayı tercih etti. Oyuncak bir farenin yakalanması gibi benzer deneylerde de hayvanların aynı şekilde patilerini kullandıkları saptandı.
Araştırmacılar bu durumun insanlarda da aynı olduğunu; kapı açmak gibi basit işler için her iki elin de kullanıldığını, ancak yazmak gibi zor bir işte kesinlikle sağ ya da sol elin tercih edildiğini ifade ettiler.
0 yorum:
Yorum Gönder