Sirk çadırları neden daima daire biçimindedir?

18. yüzyıla gelinceye kadar, cambazlık, ateş yutma vb. gösteriler sokaklarda halka, saraylarda ise asillere yapıyordu.

Philip Astley, bugünkü modern sirklerin kurucusu kabul edilir. 1763 yılında kurduğu sirkinde, ana gösteri ata binilerek yapılanlardı. Astley atlar bir daire etrafında döndüklerinde, binicilerin at üzerinde daha rahat ayakta durduklarını bildiğinden, sirk çadırım ve gösteri yerini bir daire oluşturacak şekilde düzenledi ve atların gösteri sırasında, daima daire biçiminde dönmelerini sağladı.

Bozuk paraların kenarları neden tırtıklıdır?

Özellikle kağıt para devrinden önce, alışverişte kullanılan paralar altın ve gümüş içeriyorlardı. Her devirde olduğu gibi, o devirde de bulunan bazı düzenbazlar, bu paraları kenarlarından kazıyarak, çok az miktarda da olsa, bu değerli madenleri biriktiriyor, parayı da tekrar kullanabiliyorlardı.

Ayların günleri neden 28, 30, 31 gibi farklı?

Romalılar milattan 758 yıl önce 10 aylık takvim uygulamasına başladılar. Bu ilk orijinal Roma takviminde aylar, gündüz ve gecenin eşit olduğu, binlerce yıldır hayatın başlangıç zamanı olarak kabul edilen Mart ayından başlamak üzere, Martius (Mart), Aprilis (Nisan), Maius (Mayıs), Junius (Haziran), Quintilis (Temmuz), Sextilis (Ağustos), September (Eylül), October (Ekim), November (Kasım) ve December (Aralık) idi.

Bu ay adlarından Quintilis'den (Temmuz),D ecember'a (Aralık) kadar olanlar, 5, 6, 7, 8, 9 ve 10 rakamlarının Roma'lılarca telaffuz ediliş şekliydi yani, Mart başlangıçlı takvime göre bu aylar yılın 5'inci, 6'ncı, 7'nci, 8'inci, 9'uncu, ve 10'uncu aylarıydılar. Bu 10 aylık takvim geride hesaba katılmamış daha 60 gün bırakıyordu.

Yedek olarak bırakılan bu 60 gün sorun yaratınca, Janarius (Ocak) ve Februarius (Şubat) adları ile iki ay daha eklenerek takvim tamamlandı. Yani yılın ilk ayı Martius (Mart), son ayı ise Februarius (Şubat) oldu.

Asırlar sonra milattan 46 yıl önce Roma İmparatoru Julius Caesar (Sezar), muhtemelen politik sebeplerden takvimde bazı değişiklikler yaptı. On bir ayı 30 ve 31 gün olarak iki şekilde düzenledi, yılın son ayı olan Şubat'a 29 gün verdi, her dört senede bir Şubat'a bir gün ilavesini kabul etti. Ancak sonra nedendir bilinmez Janairus'u (Ocak) yılın ilk ayı olarak ilan etti. Böyle olunca da, her 4 yılda bir eklenecek bir günün, yeni durumda yılın ikinci ayı konumuna gelmesine rağmen Februarius'a (Şubat) eklenilmesine devam edildi.

Julius Caesar'ın beklenmeyen ölümünden (Sen de mi Brütüs olayı!) sonra, Romalılar bu çok sevdikleri imparatorlarının anısına Quintilİs (Temmuz) ayının ismini July olarak değiştirdiler.

Ondan sora tahta çıkanlardan, Augustus kendi şerefine, Sextilis (Ağustos) ayının adını kendi ismi ile değiştirerek, bu aya August adını verdi. Ama ortaya başka bir sorun çıkmıştı. Sezar'ın ayı 31 gün, Augustus'un ayı ise 30 gün çekiyordu. Sorunu yine imparatorun kendisi çözdü ve zaten 29 gün olan Şubat'tan bir gün daha alarak Ağutos'a ekleyiverdi. Böylece iki ay da eşitlenmiş oldu.

İşte size takvimin, niçin 12 ay olduğunun, ayların isimlerinin nasıl konduğunun ve niçin farklı sayıda günlerden meydana geldiklerinin, dört sene sonra eklenecek artık günün niçin yılın sonuncu değil de, alakasız bir şekilde ikinci ayına eklendiğinin küçük bir hikayesi.

Özellikle ortaçağda takvimler üzerinde o kadar oynanmıştır ki, yapılan bilimsel hesaplamalara göre, İsa'nın bugün kabul edilen Milattan, yani İsa'nın doğumundan yaklaşık 6 yıl önce doğduğu, 36 yıl yaşayıp Milattan sonra 30 yılında öldüğü ileri sürülmektedir.

Ayna kırılması neden uğursuzluk getirir?

Ayna kırılmasının uğursuzluk getireceğine olan inanış, en eski batıl inançlardan biridir. Kökeni ilk aynanın yapılışından yüzyıllar öncesine, hatta ilk çağ insanına kadar gider. Göllerde veya su birikintilerinde, kendi aksini gören ilkel insan şaşırmış, bunun kendisinin ruhu olduğunu sanmış, suyu bulandırıp

görüntüsünün kaybolmasına neden olanları da düşman bilmiştir.

Gelinliklerin rengi neden beyazdır?

Çocuk annesine sormuş: 'Anne gelinlerin giysisi niçin beyaz renkte?' Annesi cevaplamış: 'Beyaz renk masumiyetin ve mutluluğun sembolüdür.' Çocuk tekrar sormuş: Peki o zaman damatlar niçin siyah giyiyorlar?'

Erkekler neden kravat takar?

Takılar hariç üzerimizdeki her giysinin bir fonksiyonu vardır. Peki kravatın boğazı sıkmaktan başka fonksiyonu nedir? Her iki yakayı bir araya getirmekse

düğme o işi görüyor. Düğmeleri örtüp giysimizi güzel ve renkli kılmaksa  adınlar niye takmıyor? Pek de kravat sever bir illet olmadığımız açıktır ama ister inanın, ister inanmayın kravatın ortaya çıkışında Türklerin de rolü var.

Şemsiyelerin çoğunun rengi niçin siyahtır?

 Şemsiyeler ilk olarak 3400 yıl önce Mezopotamya'da, bir rütbenin, bir ayrıcalığın

sembolü olarak kullanılmaya başlandı. Bu ilk şemsiyeler Mezopotamyalıları yağmurdan değil, yakıcı güneşten korumak için kullanılıyordu.

Şemsiyeler yüzyıllar boyu hep güneşten korunmak için kullanıldı. Bugün bile

bazı Afrika kabilelerinde şefin arkasında yürüyen bir şemsiye taşıyıcısı görülmektedir. Hatta İngilizce'de şemsiye anlamındaki 'umbrella' kelimesi, Latince gölge anlamına gelen 'umbra' kelimesinden türemiştir.

Milattan önce 1200 yıllarına gelindiğinde şemsiye Mısırlılarda biraz dini bir anlam kazandı. Gökyüzünün Tanrının vücudundan yapılmış, dünyayı koruyan bir şemsiye olduğuna inanıyorlardı ve başlarının üzerinde taşıdıkları şemsiye yüksek ahlak sembolü idi.

Romalılar şemsiye kültürünü Mısırlılardan aldılar ama onu hep kadınsı bir

sembol olarak gördüler ve erkekler tarafından hiç kullanılmadı. Yağlı kağıttan

yapılan şemsiyelerin yağmuru da geçirmediği görülünce, kadınlar tarafından

yağmurda da kullanılmaya başlandı. Artık antik tiyatrolarda, yağmurda

kadınlar şemsiyeler altında rahat rahat otururlarken, erkekler sırıl sıklam

ıslanıyorlardı.

Avrupa'da şemsiyelerin yaygın olarak kullanılmasına 1700'lü yıllarda

başlanmıştır. Bu yıllarda şemsiyelerin yünlü kumaşlarının üstü bir çeşit yağ ile

sıvanıyordu. Bu yağ kumaşa su geçirmez bir özellik kazandırıyor ve siyah bir

renk veriyordu. Siyah renkli bu şemsiyeler erkekler tarafından da benimsendi ve

güneş için olan beyaz şemsiyeler kadınların, yağmur için olan siyahlar ise

erkeklerin vazgeçilmez aksesuarları oldu.

Bir çeşit yağ ile sıvanan siyah şemsiyeler gerçekten yağmuru hiç geçirmiyorlardı

ama ömürleri de pek uzun sürmüyordu. Zamanla daha kaliteli şemsiyeler

üretildi, ancak siyah renk su geçirmezliğin bir garantisiymiş gibi algılanmaya

devam edildi. Günümüzde yazın şemsiye kullanma adeti pek kalmadı ama

yağmurda erkekler siyah şemsiye taşımada hala ısrarlı. Kadınlar ise cıvıl cıvıl

renklerdeki şemsiyelerle dolaşıyorlar. 

Nazar değmesi nasıl oluyor?

Bizde "nazar değmesi" adı verilen inanç,  diğer lisanlarda "şeytan göz" veya "şeytan bakışı" olarak adlandırılır.  ebeğine yeni elbiseler giydiren bir anne, çarşıya gidip alışveriş yapar. Bu arada bir başka kadın gelir ve bebeği sever. Eve gittiklerinde bebek ishal olur. İşte anneye göre ebeğine o kadının nazarı değmiştir. Dikkat ederseniz burada bebeği seven kadının art niyeti yoktur. Zaten nazarı değen kişinin genellikle kötülüğü değil, kıskançlığı ve çekemezliğidir söz konusu olan.

Noel Baba ve benzeri batıl inançlar çocuklukta kuvvetli olup yaş ilerledikçe

azalırken, nazar değme inancı bunun tam tersidir. Nazar inancının ardındaki güç, bakışın ruhla bütünleşmesidir. Bakış konuşmaya göre daha etkilidir. İnsana

tam odaklanır ve daha duygusaldır. Birçoğumuz arkamız dönük olduğumuz

halde kalabalık içinden birinin bize baktığını hissetmişizdir.

Nazar değmesi ile ilgili olarak en çok kabul gören görüş, gözdeki yansımadır.

Eğer karşınızdaki birinin gözlerine dikkatle bakarsanız, gözlerinde kendi

görüntünüzün yansıdığını görürsünüz. Eski insanlar sudan, aynadan yansıyan

görüntülerinin kendi ruhları olduğuna inanıyorlardı. Karşılarındaki insanın

gözleri içinde kendi küçük görüntülerini görünce tehlikede olduklarını,

ruhlarının karşısındakinin gözleri içinde hapsolduğunu sanıyorlardı.

Bu korkunun dünya çapında genel bir inanca dönüşmesinin, şimdi Irak'ın

bulunduğu topraklarda yaşamış eski Sümerlerden kaynaklandığı sanılıyor,

Sümerlerin inançlarına göre bazı insanlar bakarak suları kurutabilir ve bu

nedenle ölüme sebep olabilirlerdi. Sonradan bu inanç bir bakışla yaşayan şeyleri

de kurulabilme yönünde gelişti. Örneğin, nazar değen çocukların ishal olup

vücutlarının sıvı kaybetmesi, annelerin ve süt veren hayvanların sütlerinin

kuruması, meyve ağaçlarının kuruması ve erkeklerin iktidarsız kalmaları vb.

Görüldüğü gibi, bunların hepsinde de sıvı kaybı ve kuruma vardır.

Bu inanç doğuda Hindistan'a, batıda Portekiz ve İngiltere'ye, kuzeyde

İskandinavya'ya kadar yayıldı. Böylesi bir inanca sahip olmayan Amerika, Asya,

Afrika ve Avustralya'ya ise kaşifler, denizciler ve göçmenler tarafından taşındı.

Ama günümüzde hala Çin, Kore, Güneydoğu Asya, Avustralya ve Amerika

yerlilerinde, Afrika'da sahranın güneyinde böyle bir batıl inanç yoktur.

Doğu Akdeniz ve Ege kıyılarında bu inanca, mavi gözlü insanların daha fazla

nazarlarının değdiği inancı da ilave edilmiştir. Bu yörelerde mavi gözlü

insanların azlığı bunun sebebi sanılıyor. Bu nedenle buralarda nazarı geri itmek

veya ayna gibi yansıtmak için mavi göz şeklinde, camdan yapılan nazarlıklar

başta bebekler olmak üzere nazarın değebileceği düşünülen her yere

takılmaktadır. 

Erkekler eskiden nasıl tıraş oluyorlardı?

1991'de Avusturya Alpleri'nde buzullar arasında donmuş bir erkek cesedi

bulundu. Şaşırtıcı olan cesedin 5.200 yıl önce yaşamış birine ait olması ve bugüne

kadar hemen hemen hiç bozulmadan kalabilmesiydi. 'Alp Çobanı' adı verilen bu

cesette dikkat çeken bir başka husus da, yüzünde sakal ve bıyık olmamasıydı.

Arkeologlara göre erkekler tarih öncesi devirlerde de tıraş oluyorlardı. Mağara duvarlarındaki bu devirlerden kalma resimler sakal tıraşı için kabukların, köpekbalığı dişlerinin, en çok da keskinleştirilmiş çakmaktaşlarının kullanıldığını göstermektedir. Günümüzde keşfedilen bazı ilkel kabilelerde çakmaktaşının bu amaçla kullanıldığı gerçekten de görülmektedir. Mısır'da

açılan mezarlarda eski Mısırlıların M.Ö. 4. yüzyılda sakal kesmek için

kullandıkları altın ve bakır aletler bulunmuştur.

Tarih öncesi erkeğinin sakal tıraşı olma nedeni, kesilmezse 150 santimetreye

kadar uzayabilecek olan sakalın hareket kabiliyetini hayli kısıtlamasıdır. Ancak

sinek kaydı tıraş olma ihtiyacının nedeni bilinmemektedir. Her gün kesilmesi

gerekiyorsa erkekler niçin sakallı yaratılmışlardır, o da ayrı bir konu. Erkekler

günümüzde olduğu gibi geçmiş zamanlarda da din, toplumsal konum ve moda

gibi nedenlerle tıraş oluyorlardı. Örneğin, Roma'da sadece özgür insanlar tıraş

olabilirdi.

MS. 14. yüzyılda şimdiki usturanın ilkelleri ortaya çıkmaya başladı, ama

erkeklerin acılı ve kanlı tıraş derdi 20. yüzyılın başlarına kadar devam etti. King

Camp Gillette (jilet) ABD'de 1901 yılında ilk iki taraflı jileti keşfetti. Ancak

Birinci Dünya Savaşı yıllarına kadar 168 jilet ve 51 makine satabilmişti. Savaş

başlarında ABD hükümeti ordunun ihtiyacını karşılamak için firmaya 3,5 milyon

tıraş makinesi sipariş etti. Böylece tıraş bıçağı bir sektör haline geldi.

Kısa bir süre sonra eski bir kılıç üreticisi olan Wilkinson firması da tıraş bıçağı

üretimine geçti ve bu ikili günümüze kadar piyasanın devleri olarak geldiler.

Günümüzde Gillette dünya pazarının yüzde 66'sim elinde bulundururken,

Wilkinson'un payı yüzde 20'dir. Daima sektörün motoru olan Gillette aslında

kaşifinin ve firmanın ismi ve bir marka iken ürünün de ismi haline gelmiştir

1950'li yıllarda ilk elektrikli tıraş makineleri devreye girdi. Aynı yıllarda ise

paslanmaz çelik tıraş bıçağı piyasaya çıktı. Günümüz erkeklerinin yaklaşık

yüzde 80'i ıslak tıraşı yani tıraş bıçağı kullanmayı tercih ediyor. Dünyada tıraş

olan 2 milyar erkek ve her birinin yüzünde ortalama 15 bin kıl varken ve hele

hele bu kıllar günde yaklaşık 2 milimetre uzarken, yani bir erkeğin ömrünün

ortalama 100 günü tıraş olmakla geçerken, kim bükebilir tıraş bıçağı sektörünün

bileğini? 

Neden müzikten hoşlanıyoruz?

Müzik nedir? Düz biçimde konuşarak söylenebilecek bir şeyin değişik ses dalgaları ile söylenmesinden niçin hoşlanırız? Müzik niçin keyif veya tam aksi hüzün duygusu verebiliyor?

Müzik aslında ses dalgalarının, belirli kurallar içinde bir düzene sokulmasıdır. Bilindiği gibi, ses dalgalar halinde yayılır. Bir saniye içindeki dalga sayısı sesin karakterini tespit eder. Saniyede 260 dalga yapan, yani titreşen ses 'Do' notasıdır.

Bu şekilde 7 temel nota oluşur. Do-Re-Mi-Fa-Sol-La-Si. Son notadan sonra, Do'nun titreşim sayısının bir katı kadar titreşimde daha ince bir Do gelir ki, bu iki Do arasına bir oktav denir. İşte bu oktav, gam, akort denilen matematiksel diziler, bir çeşit dizilerek müzik oluşturulur. Ancak tüm bunlar bize, bu matematiksel diziden bihaber, Afrika yerlilerinin, dağ başındaki çobanın enfes müziğini açıklayamaz.

Aslında kültürün müzik ve bundan alınan zevk üzerinde doğrudan ilgisi vardır. Doğu müziğinde yukarıda belirtilen matematik dizilerdeki perdelerin arasında karışık gezinilme, Afrika'da baş döndürücü ritimler, Avrupa'da ise notaların ideal düzeni öne çıkar. Ancak bunlar da, değişik müzik türlerine ilgi duyan bizlerin ve müziğin hoşlanılma nedenini açıklamaya yetmez. 

Müzik ve dil yetenekleri birçok yönden birbirine benzemektedir. Bilimciler insanların müzik yeteneği kazanmalarının, konuşmaya başlamaları ile aynı zamanlara denk düştüğünü ileri sürüyorlar. Konuşma yeteneği şüphesiz daha iyi bir iletişim ve yaşama şansı avantajını getirmiştir ama müziğin hangi ihtiyacı karşıladığı hala meçhul.

Bebekler anlamlı kelimelere benzer sesler çıkarmaya başlarken aynı zamanda şarkı söyler gibi mırıldanmaya da başlarlar. Uzun ve karışık cümleler kurmayı becerdikçe, daha uzun ve karışık şarkıları söyleme yetenekleri de artar. Ancak beynin konuşmaya kumanda eden kısmında hasar olan hastaların konuşamamalarına rağmen müzik yeteneklerinin devam ettiği de görülmüştür. 

Son zamanlarda, beynimizde müziği algılayan bir alıcı bulunabileceği tezi ileri sürülmektedir. Eğer bir gün bu alıcı bulunsa bile, bunun niçin beynimize konulduğunun sebebi yine anlaşılamayacaktır.

Öğretilme yoluyla bir çeşit dans yapabilen veya dans olarak algılanamayacak  areketleri olan canlıları saymazsak, doğada müzik ve ritim duygusu sadece insanda vardır. Bu özelliğin nedeni ise hala tam olarak açıklanamıyor.

Merdivenin altından geçmek neden uğursuzluk sayılır?

Duvara dayanmış bir merdiven görürseniz altından geçmeyin, etrafından dolanın. Çünkü o merdivenin tepesinde ya bir tamirci, ya bir boyacı ya da camları silen biri olabilir. Yani başınıza bir çekiç, su kovası, boya kutusu, hatta

bir adamın düşme olasılığı yüksektir. Merdiven altından geçmenin uğursuzluk getireceği inancı gerçekten batıl inançlar içinde en azından bir işe yarayan tek inançtır. Ancak inancın kökeninde pratikteki faydası ile ilgili olmayan farklı şeyler yatmaktadır.

Duvara dayanan bir merdiven, duvar ile arasında bir üçgen oluşturur. Bu, bir çok kültürde anrıların kutsal üçgeni olarak bilinir. Örneğin piramitlerin kenarlarının üçgen olması da bu inanca dayanır. Bir üçgenin içinden geçmek de, bir kutsal yere meydan okumak anlamına gelebilir.

Eski Mısırlılar için zaten merdivenin kendisi iyi şansın sembolü idi. Merdiven

olmasaydı, Güneş Tanrısı Osiris'i karanlıkların ruhundaki hapis hayatından

kurtarmak mümkün olamayacaktı. Ayrıca merdiven tanrıların katına

tırmanmak için de şekilsel bir semboldü. Günümüzde açılan bu antik mezarlarda

ölünün cennete tırmanması için yanma konulmuş bulunan merdivenlere

rastlanmaktadır.

Asırlar sonra birçok batıl inançta olduğu gibi Hıristiyanlık bu inancı da Hz.

İsa'nın ölüm şekline adapte etti. Çarmıha dayalı merdiven kötülüğün, hıyanetin

ve ölümün sembolü oldu. İnsanlar, merdivenin altından geçmekle bütün bu kötü

geleceklerle karşılaşabileceklerine inandırıldılar.

17. yüzyılda İngiltere ve Fransa'da suçlular darağacına götürülmeden önce bir

merdivenin altından geçiriliyorlardı. Tabii yanında olanlar merdivenin

etrafından dolanıyordu.

Değişik kültürler bu uğursuzluğa karşı bazı panzehirler geliştirdiler. Mesela bir

merdivenin altından yanlışlıkla veya zorda kalarak geçen kişiler için Romalıların

panzehiri yumruktu. O kişiler orta yani en uzun parmaklarını gerip diğer

parmaklarını yumruk gibi yaparlar ve geçtikten sonra merdivene doğru

sallarlardı. Bizde, Türkiye'de böyle bir adet yoktur ama Amerikan filmlerinde

karşısındakine bu hareketi yaparak küfür veya hakaret edildiği sıkça görülür.

Bunun kökeni de işte bu Roma panzehiridir. 

İngiltere'de trafik neden soldan akar?

 Bir zamanlar herkes İngilizler gibi yolun solundan gidiyordu. Bunun için de çok geçerli bir sebep vardı.

Yüzyıllarca önce yolun karşısından gelenin dost mu, yoksa düşman mı olduğunu kestirmek mümkün değildi. İnsanların çoğu sağ ellerini kullandıkları için, yolun solundan, duvar dibinden (yaya veya atla) giderek sol taraflarını emniyete alır, sağ ellerini kılıçlarını hemen çekecek şekilde hazır bekletirlerdi.

Yolun solundan seyahat, ilk defa 1300 yıllarında, papanın Roma'ya gelecek hacıların yolda karmaşaya sebep vermemeleri için, yolun solundan gitmelerini söylemesiyle resmileşti ve yüzyıllar boyu devam etti.

18. yüzyılın sonlarında ABD'de birçok atın çektiği posta arabalarında, sürücü koltuğu yoktu ve sürücü en arkada ve soldaki atın üstünde oturuyordu. Bu da yolun solundan gidildiğinde karşıdan geleni ve yolun kontrolünü zorlaştırıyordu.

Çok geçmeden ABD'de trafik sağdan işlemeye başladı. Fransız İhtilali sırasında,

ihtilalin liderlerinden Maximilien Robespierre, büyük bir olasılıkla Katolik

kiliseye meydan okuyanlara bir jest olsun diye, Parislilerden yolların sağından

gitmelerini istedi.

Bir süre sonra aslında kendisi de bir solak olan Napolyon, ordularındaki ikmal

arabalarının yolların sağından gitmeleri emrini verdi ve zaptettiği her ülkede de

bu uygulamayı hayata geçirdi.

İngiltere hiçbir zaman Napolyon tarafından zapt edilemediğinden İngilizler

yolun solundan gitme alışkanlıklarından vazgeçmediler. Avustralya, Hindistan

gibi tüm eski sömürgelerinde de bu usulü devam ettirdiler. Zaten İngilizler'de

Amerikalılardan farklı olarak sürücü arabanın üstünde ve sağında oturuyordu.

Modern araba teknolojisinin gelişmesi ile bu gelişimin dünyada öncüsü olan

ABD'de sürücü koltuğu ve direksiyon sağdan gidişe uygun olarak sola konuldu ve

dünyanın birçok bölgesinde bu şekilde yaygınlaştı.

İngiltere'de ve eski sömürgelerinde, trafik akışını sağ şeride almanın faturası o

kadar yüklüdür ki, artık isteseler de kolay kolay bunu yapamazlar.

Hangi ülkede olursanız olun, trafiğin yönü ister sağdan olsun ister soldan,

karşıdan karşıya geçmeden önce, siz yine de her iki yöne bakmayı ihmal etmeyin. 

Trafik lambaları neden kırmızı, sarı ve yeşildir?

Trafik ışıkları uygulaması, önceleri  emiryollarının trenleri kontrol için uyguladığı sinyaller Örnek alınarak başlamıştır. Demiryolları idaresi kırmızı rengi 'dur' sinyali olarak seçmişti. Kırmızı renk kan rengi olduğundan asırlar boyu tehlikenin, tahribatın ve ölümün simgesi olmuştur. Demiryolları ilk faaliyete geçtiği 1830'lu yıllarda 'ikaz' ışığının rengi yeşil, 'geç' ışığının ise beyazdı. 

Bir süre sonra beyaz sinyal problem yaratmaya başladı. Beyaz renkli 'geç' sinyali diğer sokak lambaları ile karıştırılabiliyordu. Ama daha da kötüsü 'dur' işaretlerine konulan kırmızı mercekler yerlerinden düşünce ışık beyazlaşıyor, 'geç' sinyali olarak algılanıyor ve kazalara yol açabiliyordu.

Sonunda demiryolcular kırmızıyı 'dur', yeşili 'geç' sarı rengi de 'ikaz' sinyali

olarak kullanmaya başladılar. Bilindiği gibi sarı, renk spektrumu içinde en göz

alıcı renktir. Böylece makinist bir sinyalin bulunması gereken yerde beyaz ışığı

görürse, bir şeylerin yanlış olduğunu anlıyor ve tedbirini alıyordu.

Karayollarına gelince, yollarda sadece atların ve at arabalarının bulunduğu

tarihlerde bile dünyanın büyük şehirlerinde trafik sorundu. İlk trafik lambası

otomobillerin ortaya çıkmasından çok önce 1868'de Londra'da kullanıldı. Gazla

yakılan ve bir eksen etrafında döndürülebilen kırmızı ve yeşil lambalar bir yıl

sonra patlayıp, kendilerini çeviren polisi de yaralayınca bu uygulama ortadan

kalktı.

Ama öte yandan otomobillerin ortaya çıkması ve şehirlerde dolaşmaya

başlamalarıyla birlikte durum iyice kötüleşti. Çeşitli şehirlerde değişik

uygulamalar yapıldı. Demiryollarındaki uygulama örnek alındı ama

demiryollarında birbirine paralel iki hat vardı. Bu sistem iki yolun kesiştiği

kavşaklarda işe yaramıyordu.

Sonunda günümüzdekilere benzeyen ilk elektrikli otomatik trafik lambasını,

ilkokul mezunu ve ABD'deki Cleveland'da otomobil sahibi ilk siyah olan Garrett

Morgan geliştirdi. 1914'de ilk denemelerine başlayan Morgan 1923'de de

patentini aldı. Morgan 1963'de ölümünden az önce patentini 40 bin dolara

General Electric firmasına sattı.

Morgan'ın lambaları demiryollarına benzer şekilde bir "T" üzerinde kırmızı ve

yeşil iki lambadan ibaretti. Çok geçmeden ikaz anlamında sarı lamba da ilave

edildi ve uygulama bütün dünyaya süratle yayıldı.

Aradan geçen yıllara rağmen sarı renk hala 'ikaz' anlamındadır ama günümüz

sürücüleri onu 'geç' sinyali olarak algılıyorlar.